III. Definicje wybranych pojęć do badania na formularzu G-01

Pojęcie	Definicja
Zużycie materiałów	Pod pojęciem „zużycie materiałów (wartość)” należy rozumieć wyrażoną w cenie ewidencyjnej wartość zużycia brutto, tj. łącznie z wartością odpadów produkcyjnych zużytych materiałów, paliw i przedmiotów nietrwałych (rzeczowych składników majątku obrotowego stopniowo zużywanych w procesie produkcyjnym).
Zapasy materiałowe	Są to rzeczowe składniki majątku obrotowego przeznaczone na cele działalności produkcyjno- - eksploatacyjnej jednostki, stanowiące własność tej jednostki. Zapasy materiałowe obejmują: - zakupione materiały znajdujące się w magazynach i jeszcze niezużyte, - półprodukty (półfabrykaty) otrzymane z zakończonej fazy procesu produkcyjnego (ale niestanowiące wyrobu gotowego) znajdujące się w magazynach i przeznaczone do dalszego przetwarzania lub montażu.

Wyroby hutnicze

Nazwa grupy wyrobów	Określenie
Stal surowa	Stal surowa: stop żelaza niebędący produktem redukcji bezpośredniej, który (z wyjątkiem niektórych gatunków produkowanych w postaci odlewów) jest przerabialny plastycznie i zawiera nie więcej niż 2 % masy węgla. Stale chromowe mogą zawierać większą ilość węgla. Wielkość produkcji stali surowej jest mierzona w pierwszym stadium krzepnięcia, z wyjątkiem ciekłej stali na odlewy.
- wlewki	Wlewki są wyrobami stalowymi przeznaczonymi do walcowania, kucia lub do wyrobu rur bez szwu, a otrzymywanymi w wyniku odlania ciekłej stali do wlewnic. Wlewki wadliwe, uznane za takie przy rozbrajaniu wlewnic i przeznaczone do natychmiastowego przetopienia nie są uwzględniane. Podawane wielkości produkcji powinny dotyczyć masy brutto dobrych wlewków w stanie, w jakim opuszczają wlewnice.
według gatunku: - stale niestopowe	Stale niestopowe: stale węglowe niezaliczane do stali stopowych
- stale stopowe	Gatunki stali, w których zawartość każdego z wyspecyfikowanych pierwiastków nie przekracza wyszczególnionej wartości granicznej, zgodnie z tablicą 1 w punkcie 4.1 i uwagami zawartymi w PN-EN 10020: - 1,65 % masy manganu, - 0,50 % masy krzemu, - 0,40 % masy miedzi lub ołowiu, - 0,30 % masy chromu lub niklu, - 0,10 % masy glinu, bizmutu, kobaltu, selenu, telluru, wanadu lub wolframu, - 0,08 % masy molibdenu, - 0,06 % masy niobu, - 0,0008 % masy boru, - 0,05 % masy każdego innego pierwiastka stopowego oprócz węgla, azotu, fosforu lub siarki. Oznacza to, że stal stopowa to taka, w której zawartość jakiegokolwiek pierwiastka osiąga lub przekracza powyższą graniczną wartość.
w tym: - - stale odporne na korozję	Stale odporne na korozję to stale stopowe o zawartości węgla  1,20 % i chromu  10,50 %, które pod względem zawartości niklu dzieli się na: - poniżej 2,50 % Ni, - nie mniej niż 2,50 % Ni.
Półwyroby	Półwyroby są to wyroby z odlewania ciągłego o pełnym przekroju, ewentualnie poddane wstępnemu walcowaniu na gorąco, oraz inne wyroby o pełnym przekroju niepoddane dalszej przeróbce plastycznej po wstępnym walcowaniu na gorąco lub zgrubnym kształtowaniu przez kucie, w tym kształtowe półwyroby na kątowniki, kształtowniki lub profile.
- wlewki i półwyroby na rury	Profile okrągłe i wielokątne, na rury bez szwu, otrzymane przez walcowanie na gorąco lub ciągłe odlewanie.
- półwyroby do użytku bezpośredniego	Półwyroby do użytku bezpośredniego to półwyroby przeznaczone: - dla kuźni, - do innego użytku bezpośredniego (z wyjątkiem przeznaczonych do produkcji rur bez szwu), np. do obróbki skrawaniem, - na sprzedaż poza sektor hutniczy.
Wyroby walcowane na gorąco	Produkcja wyrobów walcowanych na gorąco. Żaden wyrób nie powinien być liczony dwukrotnie, a wszystkie wyroby powinny być uwzględnione. Należy brać pod uwagę najbardziej zaawansowane stadium walcowania na gorąco, z wyjątkiem rur bez szwu. Wszystkie pozycje powinny być mierzone w ostatnim stadium walcowania na gorąco. Przy przesyłaniu materiału z huty do huty dla dalszej przeróbki należy unikać podwójnej rejestracji produkcji wyrobów. Dane o produkcji powinny dotyczyć ostatniej operacji walcowania na gorąco. I tak walcowane na gorąco szerokie blachy taśmowe w kręgach, cięte następnie na blachy grube lub cienkie w arkuszach powinny być kwalifikowane jako kręgi, ponieważ są one produktami ostatniej operacji walcowania na gorąco.
Wyroby długie walcowane na gorąco	Wyroby mające na całej długości stały przekrój poprzeczny nieodpowiadający definicji wyrobów płaskich podanej w punkcie 5.1 w PN-EN 10079. Powierzchnie wyrobów są technicznie gładkie, w pewnych przypadkach mogą mieć wypukłości lub wgłębienia (np. pręty do zbrojenia betonu).
- walcówka	Wyrób w postaci nieregularnie zwiniętych kręgów o średnicy 5 mm i powyżej, z wyłączeniem prętów jasnych, profili ciągnionych i drutu (bez prętów zbrojeniowych).
- pręty walcowane na gorąco	Wyroby walcowane na gorąco w odcinkach prostych, nie w kręgach o pełnym przekroju poprzecznym: okrągłym, kwadratowym, sześcio- i ośmiokątnym, prostokątnym (pręty płaskie), o specjalnym kształcie (trapezowe, trójkątne, rombowe, półokrągłe, żłobkowane).
- pręty do zbrojenia betonu	Wyroby o przekroju poprzecznym, zwykle kołowym, niekiedy także o przekroju kwadratowym. Mogą mieć wgłębienia, żebra, rowki i inne deformacje.
- kształtowniki (profile) walcowane na gorąco	Wyroby walcowane na gorąco o pełnym przekroju, równomiernym na całej długości nieodpowiadające definicji wyrobów płaskich, prętów oraz drutu.
- - wyroby na nawierzchnie kolejowe	Wyroby stosowane do budowy torów kolejowych i innych urządzeń torowych: szyny, podkłady, łubki, podkładki szynowe.
- - kształtowniki ciężkie	Są to wyroby, których przekrój poprzeczny przypomina litery I, H lub U, wysokość wynosi nie mniej niż 80 mm. Stopki są symetryczne i jednakowo szerokie, a ich powierzchnie zewnętrzne równoległe. Zalicza się takie wyroby, jak: dwuteowniki szerokostopowe (typ H), o stopkach wąskich (typ I), ceowniki (typ U), kształtowniki fundamentowe, ciężkie dwuteowniki i ceowniki.
- - kształtowniki lekkie	Do grupy tej zalicza się wyroby o wysokości do 80 mm, których przekrój przypomina odpowiednio litery: U, I, H-ceowniki, dwuteowniki, L-kątowniki, T-teowniki, kształtownik łebkowy, małe kształtowniki specjalne.
- - kształtowniki na obudowy górnicze	Przekrój ich przypomina literę I bądź W.
- - wyroby na ścianki szczelne i grodzice	Wyroby uzyskane za pomocą walcowania na gorąco lub kształtowania na zimno. Należą do nich takie kształtowniki, jak: grodzice płaskie, o kształcie U, Z, S i W.
Inne pręty (z wyjątkiem walcowanych na gorąco)	Wyroby długie kute, ciągnione, łuszczone i szlifowane, o dowolnym kształcie przekroju poprzecznego.
- pręty kute	Wyprodukowane przez kucie, nieprzeznaczone do dalszego przerobu na gorąco.
- pręty o jasnej powierzchni	Do grupy tej zalicza się następujące wyroby: - ciągnione (prostowanie walcowanych na gorąco prętów stalowych lub walcówki), - łuszczone (łuszczenie, prostowanie i polerowanie prętów), - szlifowane (ciągnione lub łuszczone pręty podlegają szlifowaniu).
Inne kształtowniki (profile)	Wyroby długie o przekrojach kształtowych uzyskane za pomocą kształtowania na zimno: - kształtowniki spawane, - kształtowniki gięte na zimno (do ogólnego i specjalnych zastosowań).
Drut	Wyrób wyprodukowany metodą odkształcania na zimno, o stałym przekroju poprzecznym na całej długości, zwinięty w regularne lub nieregularne kręgi. Przekrój poprzeczny jest zwykle okrągły, rzadziej owalny, kwadratowy, prostokątny, sześciokątny, półokrągły lub o innym wypukłym kształcie.
Wyroby płaskie	Wyroby o w przybliżeniu prostokątnym przekroju poprzecznym i szerokości znacznie większej niż grubość mają postać: - kręgów o kolejno nawiniętych warstwach lub - prostych odcinków, które jeżeli mają grubość poniżej 4,75 mm, to mają szerokość co najmniej równą dziesięciokrotnej grubości, a jeżeli mają grubość co najmniej 4,75 mm, to ich szerokość jest większa niż 150 mm i co najmniej równa podwójnej grubości. Do wyrobów płaskich należą również wyroby o powierzchni posiadającej relief uzyskany bezpośrednio przez walcowanie (np. rowki, żeberka, kratka, występy okrągłe, łezkowe lub rombowe), a także wyroby perforowane, faliste lub polerowane pod warunkiem, że nie przyjmują one charakteru przedmiotów lub wyrobów wymienionych pod innymi nagłówkami. Wyroby płaskie o kształcie nieprostokątnym i niekwadratowym o dowolnych wymiarach klasyfikuje się jako wyroby o szerokości 600 mm lub większej pod warunkiem, że nie przyjmują one charakteru przedmiotów lub wyrobów wymienionych pod innymi nagłówkami.
Wyroby płaskie walcowane na gorąco	Wyroby płaskie wytwarzane przez walcowanie na gorąco półwyrobów, rzadziej przez walcowanie na gorąco wlewków.
Blachy walcowane na gorąco	Wyroby płaskie walcowane na gorąco, o brzegach swobodnie formowanych, dostarczane w postaci arkuszy czworokątnych (zwykle kwadratowych lub prostokątnych) o szerokości 600 mm i większej.
- blachy grube i cienkie	Ze względu na grubość rozróżnia się następujący podział blach walcowanych na gorąco: - blachy grube w arkuszach, o szerokości co najmniej 600 mm i grubości 3 mm i większej, - blachy cienkie w arkuszach, o szerokości co najmniej 600 mm i grubości poniżej 3 mm.
- - do użytku bezpośredniego	Blachy przeznaczone do produkcji rur oraz dostawy poza sektor hutniczy.
- blachy taśmowe walcowane na gorąco	Blachy cięte z taśmy szerokiej odwalcowane na walcowni ciągłej, półciągłej i nawrotnej, o szerokości 600 mm lub więcej, które są zwijane w kręgi bezpośrednio po ostatnim przepuście. Krawędzie blachy są nieznacznie wypukłe, surowe po walcowaniu, a produkcja jest określana bezpośrednio po cyklu walcowania, tzn. przed obcinaniem brzegów czy prostowaniem.
- blachy cięte wzdłużnie z blach taśmowych walcowanych na gorąco	Walcowane na gorąco wyroby spełniające definicję blach grubych w arkuszach otrzymywane przez poprzeczne cięcie walcowanej na gorąco blachy taśmowej.
- blachy uniwersalne	Walcowane na gorąco wyroby płaskie o szerokości od 150 mm do 1250 mm włącznie i grubości na ogół powyżej 4 mm, zawsze dostarczane w arkuszach, niezwijane w kręgi. Szczególnym wymaganiem jest to, że krawędzie boczne są prostokątne; blachy uniwersalne są walcowane na gorąco z czterech stron (lub w wykrojach skrzynkowych).
- blachy grube walcowane nawrotnie (zwane również blachami kwarto)	Blachy walcowane bezpośrednio w walcowni nawrotnej, o szerokości 600 mm i większej i o grubości 3 mm i większej lub o grubości mniejszej niż 3 mm.
Taśmy walcowane na gorąco	Wyroby płaskie, walcowane na gorąco, które bezpośrednio po końcowym walcowaniu są zwijane w kręgi.
- taśmy szerokie walcowane na gorąco	Taśmy szerokie walcowane na gorąco o szerokości 600 mm i większej.
- taśmy szerokie walcowane na gorąco cięte wzdłużnie	Taśmy walcowane na gorąco o szerokości 600 mm i większej cięte przed dostawą na szerokość poniżej 600 mm.
- taśmy wąskie walcowane na gorąco	Taśmy walcowane na gorąco wąskie, zwane też bednarką, o szerokości poniżej 600 mm. Po rozwinięciu kręgu i poprzecznym przecięciu bednarkę można dostarczać w pasach.
Wyroby płaskie walcowane na zimno	Wyroby płaskie, niepowlekane, które przez walcowanie na zimno zostały poddane redukcji przekroju co najmniej o 25 %. Do wyrobów płaskich zalicza się też wyroby o szerokości poniżej 600 mm, których przekrój został zmniejszony mniej niż o 25 %.
- Blachy walcowane na zimno	Wyroby płaskie, walcowane na zimno, ze swobodnie uformowanymi brzegami, dostarczane w postaci arkuszy zwykle czworokątnych (kwadratowych lub prostokątnych) o szerokości 600 mm i większej.
- - blachy cienkie i grube w kręgach i arkuszach walcowane na zimno	Wszystkie walcowane na zimno blachy w kręgach i arkuszach o szerokości co najmniej 600 mm bez względu na dalszą przeróbkę (cięcie, powlekanie itp.). Ze względu na grubość rozróżnia się: - blachy grube o szerokości co najmniej 600 mm i grubości 3 mm i większej, - blachy cienkie o szerokości co najmniej 600 mm i grubości poniżej 3 mm.
- - blachy elektrotechniczne	Blachy elektrotechniczne charakteryzują określone własności magnetyczne i przeznaczenie do wytwarzania obwodów magnetycznych. Dostarcza się je w postaci walcowanej na zimno, zwykle o grubości poniżej 2 mm i szerokości 1500 mm i mniejszej. Rozróżnia się blachy:
- - - o niezorientowanym ziarnie	Blachy ze stali niestopowej lub z dodatkiem stopowym krzemu albo krzemu i aluminium, o własnościach magnetycznych izotropowych, tzn. podobnych w kierunku walcowania, jak i poprzecznie do kierunku walcowania. Mogą być dostarczane w następującym stanie: - niewyżarzone końcowo, o gwarantowanej wymaganej stratności po przeprowadzeniu końcowego wyżarzania u odbiorcy, - wyżarzone końcowo, o określonej maksymalnej stratności.
- - - o zorientowanym ziarnie	Blachy ze stali z dodatkiem stopowym krzemu i określonej stratności. Blachy o zorientowanym ziarnie różnią się od blach o niezorientowanym ziarnie tym, że w kierunku walcowania mają znacznie lepsze własności magnetyczne niż poprzecznie do kierunku walcowania.
- Nieelektrotechniczne walcowane na zimno blachy taśmowe i blachy (łącznie z blachą czarną) o szerokości 500 mm i powyżej	Należy rejestrować produkcję walcowanej na zimno nieelektrotechnicznej blachy taśmowej szerokiej, walcowanej na zimno taśmy o szerokości 500 mm lub powyżej i wszelkich innych wyrobów płaskich o szerokości 500 mm lub powyżej, walcowanych na zimno w arkuszach. Produkcję mierzy się bezpośrednio po końcowym walcowaniu, ale przed jakimkolwiek wykańczaniem (wytrawianie, wyżarzanie itp.) lub dalszym przetwarzaniem (np. cięcie wzdłużne, cięcie poprzeczne).
- Taśmy walcowane na zimno	Wyroby płaskie walcowane na zimno, które bezpośrednio po końcowym walcowaniu względnie po wytrawianiu lub ciągłym wyżarzaniu są zwijane w kręgi.
- - taśmy szerokie	Taśmy szerokie walcowane na zimno, o szerokości 600 mm i więcej.
- - taśmy szerokie cięte wzdłużnie	Taśmy szerokie walcowane na zimno, cięte wzdłużnie o szerokości 600 mm i więcej po walcowaniu i cięte na szerokość poniżej 600 mm przed dostawą.
- - taśmy wąskie	Taśmy wąskie walcowane na zimno, o szerokości poniżej 600 mm po walcowaniu. Po rozwinięciu kręgów i poprzecznym pocięciu można dostarczać je jako taśmy w pasach.
Wyroby powlekane	Wyroby walcowane na gorąco lub zimno, mające trwałą powłokę metalową, organiczną lub nieorganiczną. Powłoka może być: - obustronna, - - o jednakowej grubości na obydwu powierzchniach, - - o niejednakowej grubości, różniące się między sobą, lub - jednostronna.
- blachy i taśmy z powłoką metalową powlekane na gorąco	Wyroby płaskie powlekane metalem przez zanurzenie w roztopionej kąpieli metalu, opisywane za pomocą masy powłoki w g/m^2.
- - blachy i taśmy powlekane cynkiem	Blachy i taśmy powlekane cynkiem (ocynkowane ogniowo) przez zanurzenie w kąpieli roztopionego cynku.
- - blachy i taśmy aluminiowane	Blachy i taśmy powlekane aluminium lub stopem aluminiowo-krzemowym.
- - blachy białe ocynowane	Blacha biała jest to walcowana na zimno blacha taśmowa ze stali niestopowej, niskowęglowej o dowolnej szerokości i grubości do 0,5 mm pokryta cyną, na ogół w ciągłym procesie elektrotechnicznym. Blacha ocynowana jest to niestopowa stal niskowęglowa dostarczana w postaci taśmy lub arkuszy o grubości 0,5 mm lub więcej, powlekanych cyną.
- - blachy i taśmy powlekane stopami metali	Powlekane stopem: - ołowiowo-cynkowym (blacha biała, matowa), - aluminiowo-krzemowym, - aluminiowo-cynkowym.
- blachy i taśmy powlekane elektrolitycznie	Wyroby płaskie powlekane elektrolitycznie, opisywane za pomocą grubości powłoki jednej powierzchni w mm.
- - pokrywane ołowiem	Blachy i taśmy powlekane stopem ołowiowo-cynowym o grubości powłoki od 2,5 mm do 10 mm po każdej stronie.
- - ocynkowane elektrolitycznie	Blachy i taśmy powlekane elektrolitycznie warstwą cynku o grubości zwykle od 1 mm do 10 mm po każdej stronie.
- - pokrywane chromem	Wyroby płaskie ze stali niestopowej, niskowęglowej wytwarzane przez walcowanie i pokrycie w procesie katodowym dwuwarstwową powłoką: - dolna warstwa: chrom metaliczny, - górna warstwa: wodorotlenek chromu lub hydratyzowany tlenek chromu. Pokrywa się zwykle blachy o grubości od 0,17 mm do 0,49 mm (jednokrotnie walcowane) i o grubości od 0,14 mm do 0,29 mm (dwukrotnie walcowane).
- - blachy i taśmy powlekane stopem	Powlekane stopem cynkowo-niklowym. Warstwa stopu o grubości zwykle od 1mm do 8,5 mm po każdej stronie.
- blachy i taśmy z powłoką organiczną	Blachy i taśmy niepowlekane lub powlekane metalem (najczęściej ocynkowane), pokrywane następnie w procesie ciągłym substancjami organicznymi bez lub z dodatkiem proszku metalu.
- - powlekane cieczami	Powlekanie cieczami (lakierowanie) wyrobów długich polega na nanoszeniu jednej lub kilku warstw ciekłej farby. Grubość powłoki wynosi od 2 mm do 400 mm po każdej stronie.
- - powlekane za pomocą folii	Blachy i taśmy, w których zastosowano folię jako powłokę. Na folię można nanieść dodatkowe warstwy substancji organicznych. Grubość powłoki wynosi zwykle od 35 mm do 500 mm po każdej stronie.
- blachy i taśmy powlekane innymi powłokami nieorganicznymi	Blachy i taśmy powlekane innymi powłokami niż metalowymi i organicznymi, np. emaliowane.
Rury stalowe	Wyrób otwarty na obu końcach o przekroju kołowym lub wielobocznym. Do określenia masy na jednostkę długości rury o przekroju kołowym stosuje się postanowienia normy ENV 10220 (źródło: PN-EN 10216-1) i oblicza się ją wg wzoru: M= (D-T)xTx0,0246615, gdzie M - masa odniesiona do jednostki długości (kg/m), D - średnica zewnętrzna w mm, T - grubość ścianki w mm.
- rury bez szwu	Wyrób, wytwarzany przez dziurowanie wyrobu o przekroju pełnym, np. wlewka, kęsa lub pręta. Tak otrzymany półfabrykat podlega następnie przetworzeniu w rury za pomocą walcowania lub wyciskania. Przekrój tych rur może być dalej zmniejszany za pomocą ciągnienia. Rury bez szwu mogą być także wykonane przez odlewanie metodą odśrodkową.
- rury ze szwem	Rury, wytworzone przez ukształtowanie wyrobów płaskich walcowanych na gorąco lub na zimno w profil o kształcie kołowym, a następnie spajanie (spawanie lub zgrzewanie) krawędzi. Szew może przebiegać wzdłużnie lub spiralnie.
Kształtowniki zamknięte (profile)	Rury wytworzone w procesach takich jak rury bez szwu lub rury ze szwem, mające przekrój kołowy, kwadratowy lub prostokątny, stosowane np. jako elementy konstrukcyjne w postaci szkieletu stalowego w budynkach mieszkalnych oraz w dźwigach, samochodach itp.

Wykaz jednostek miary stosowanych w badaniu na formularzu G-01

Lp.	Wielkość	Jednostka miary		Komentarz
		oznaczenie	nazwa
1	Masa	kg	kilogram	jednostka podstawowa SI
2	Masa	t	tona	1 t = 10³ kg
3	Powierzchnia	m²	metr kwadratowy	jednostka wyrażona w jednostce podstawowej SI
4	Objętość	m³	metr sześcienny	jednostka wyrażona w jednostce podstawowej SI
5	Długość	km	kilometr	1 km = 10³ m